1. Brak odpowiednich kątów wyciągania (ang. draft angles)

To jeden z najczęstszych i najbardziej kosztownych błędów. Gdy ścianki detalu są pionowe (kąt 90°), materiał przylega zbyt ciasno do formy, co może powodować:

  • trudności z wyjmowaniem wypraski,

  • uszkodzenia narożników,

  • konieczność zastosowania wypychaczy lub złożonych form.

✅ Jak tego uniknąć?
Projektuj ścianki z minimalnym kątem wyciągania wynoszącym 3°–5°. Dla głębszych form zaleca się jeszcze większy kąt.

2. Zbyt cienkie lub nierównomierne ścianki

Podczas formowania rozciągany materiał może przyjmować różną grubość w zależności od geometrii detalu. Zbyt cienkie ścianki (poniżej 1 mm) mogą prowadzić do:

  • pęknięć,

  • deformacji,

  • niejednorodnej struktury.

✅ Jak tego uniknąć?
Projektuj detale z możliwie jednolitą grubością ścianek. Unikaj ostrych przejść i nagłych zmian przekroju.

3. Brak zaokrągleń – ostre narożniki

Ostre krawędzie oraz kąty wewnętrzne są trudne do uformowania i narażone na pękanie. Dodatkowo, generują strefy przeciążenia materiału.

✅ Jak tego uniknąć?
Stosuj promienie wewnętrzne o wartości co najmniej 1,5–2× grubości materiału, a zewnętrzne – 3–5×.

4. Niewłaściwa orientacja detalu względem formy

Błędne ułożenie detalu na stole formującym może skutkować:

  • nierównomiernym rozciąganiem materiału,

  • problemami z chłodzeniem,

  • trudnościami w odbiorze wyprasek.

✅ Jak tego uniknąć?
Przewiduj orientację już na etapie projektowania – najgłębszy punkt powinien znajdować się najniżej, a strome ścianki muszą być odpowiednio nachylone lub zmodyfikowane.

5. Brak kompensacji skurczu materiału

Tworzywa termoplastyczne kurczą się po ostygnięciu. Projektowanie detalu „na styk” może skutkować przekroczeniem tolerancji wymiarowej.

✅ Jak tego uniknąć?
Ujmij wartość skurczu materiału (np. dla ABS: ok. 0,5–0,7%) już w modelu CAD. Profesjonalne oprogramowanie umożliwia automatyczną kompensację.

6. Zbyt skomplikowana geometria

Formy do termoformowania mają charakter jednostronny – bez podcięć i zamków. Zbyt złożona geometria może wymagać:

  • kosztownych form dzielonych,

  • dodatkowej obróbki wyprasek,

  • zmiany technologii.

✅ Jak tego uniknąć?
Projektuj detale z myślą o jednostronnym formowaniu. Dla bardziej złożonych brył rozważ montaż dwóch elementów lub zastosowanie innej technologii (np. wtrysku).

7. Niewłaściwy dobór materiału

Nie każde tworzywo termoplastyczne nadaje się do każdego środowiska. Błędy w doborze mogą prowadzić do:

  • żółknięcia pod wpływem promieni UV,

  • kruchości w niskich temperaturach,

  • deformacji termicznych.

✅ Jak tego uniknąć?
Dobieraj materiał pod kątem warunków eksploatacyjnych. Dla zastosowań zewnętrznych rozważ ABS/PMMA, ASA lub PETG. Skonsultuj się z producentem tworzywa.

Lista kontrolna projektanta – przed zatwierdzeniem detalu do produkcji

✔ Czy ścianki posiadają odpowiedni kąt wyciągania?
✔ Czy zastosowano zaokrąglenia zamiast ostrych narożników?
✔ Czy grubość ścianek jest jednolita i zgodna z technologią?
✔ Czy orientacja detalu sprzyja poprawnemu formowaniu?
✔ Czy uwzględniono skurcz materiału w modelu CAD?
✔ Czy geometria pozwala na zastosowanie formy jednostronnej?
✔ Czy materiał został dobrany odpowiednio do warunków eksploatacji?

Podsumowanie

Dobre projektowanie to nie tylko estetyka i funkcjonalność – to również dostosowanie do wymogów danej technologii. W przypadku formowania próżniowego zasada „im prościej, tym lepiej” sprawdza się wyjątkowo trafnie. Uniknięcie błędów projektowych na wczesnym etapie oznacza szybszą realizację produktu, niższe koszty i wyższą jakość finalną.

 

Masz projekt, który chcesz skonsultować?
Nasz zespół pomoże Ci zoptymalizować projekt pod kątem produkcji i uniknąć kosztownych poprawek.

mail info@start-leszno.pl | ☎ +48 609 58 60 50